O mea'ai o le mea pito sili lea ona mana'omia e tagata.
O uiga autu o taumafa e aofia ai meaʻai, tuʻufaʻatasiga o meaʻai, ma le taimi e faʻaaoga ai.
O nisi nei o masaniga taumafa masani a tagata i aso nei
Mea'ai e fa'atatau i la'au
Mea'ai Metitirani
O meaʻai a le Metitirani e aofia ai olive, fatu, legumes (fatu e mafai ona ʻaina o laau leguminous), fualaau ʻaina (mea suamalie masani), fualaau faisua ma laau afu, faapea foʻi ma le utiuti o aano o ʻoti, susu, meaola, ma iʻa. O le falaoa (falaoa o le saito atoa, e fai mai le karite, saito, po o mea uma e lua) e pule i taumafataga uma, faatasi ai ma le suauu olive e maua ai se vaega tele o le malosi.
O le Seven Counties Study, taʻitaʻia e Ancel Keys, na faʻaalia uiga faʻalesoifua maloloina o meaʻai Metitirani. O le uluai mamanu na aofia ai le faʻatusatusaina o meaʻai ma olaga o atunuu e fitu e faʻavae i luga o faʻamaumauga mai le tasi pe sili atu tama tane i atunuu taʻitasi. I le vaega o lo'o i ai le suauu olive o le ga'o autu o mea'ai, o mea uma e mafua ai le oti ma le fatu fatu fatu e maualalo ifo nai lo i latou i le Nordic ma American cohorts.
I aso nei, o le faaupuga "Mediterranean food" ua faʻaaogaina e faʻamatala ai se faʻasologa o meaʻai e mulimulitaʻia uiga nei: meaʻai e faʻavae i laʻau (fua, fualaau faisua, saito e itiiti le gaosia, legumes, nati, ma fatu), faʻapipiʻi ma le faʻatusatusa i le tutusa le aofaʻi o meaʻai susu, ma e masani lava o meaʻai susu faʻafefete (e pei o sisi ma yogurt); Laiti ma feololo le aofa'i o i'a ma moa; Se vaega itiiti o aano o manu mumu; Ma e masani lava ona inu uaina i taimi o taumafataga. O lo'o fa'atusalia ai se faiga e mafai ona fetu'una'i mea'ai e taua tele mo le tele o taunu'uga fa'alesoifua maloloina.
O le iloiloga o le faamalu na faia i luga o se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o suʻesuʻega suʻesuʻega ma suʻesuʻega faʻapitoa faʻapitoa (e aofia ai faʻamatalaga mai luga o le 12.8 miliona tagata auai) o loʻo fautua mai ai se fesoʻotaʻiga puipuia i le va o le tausisia o se taumafataga Metitirani ma taunuʻuga o le soifua maloloina (o le aofaʻi o 37 iloiloga).
mea'ai mea'ai
Mo mafuaʻaga faʻapitoa, filosofia, poʻo faʻalelotu, sa i ai le vegetarianism talu mai aso anamua. Ae ui i lea, talu mai nai tausaga talu ai o le 20th seneturi, ua faʻateleina le taulaʻi o tagata i aʻafiaga e fesoʻotaʻi ma le soifua maloloina o le vegetarianism, faʻapea foʻi ma ona faʻamanuiaga faʻalenatura (faʻaitiitia le kasa oona, faʻaitiitia le vai ma le faʻaogaina o eleele). I aso nei, e mafai e le vegetarianism ona aofia ai le tele o amioga tau meaʻai e faʻaalia i le eseesega o uiga, talitonuga, faʻaosofia, ma agafesootai ma le soifua maloloina. E mafai ona faauigaina le Vegetarianism o soʻo se meaʻai e le aofia ai aano o manufasi, oloa aano o manufasi, ma i tulaga eseese o isi meaʻai manu, aʻo meaʻai faʻavae laau o se faaupuga lautele e faʻaaoga e faʻamatala ai mamanu o meaʻai e faʻalagolago i meaʻai e le maua mai i manu ae e le faʻaaogaina meaʻai e maua mai manu.
Ona o le 'ese'ese ma le 'ese'ese o le natura o fuala'au mea'ai, e fai si lu'itau le fa'ailoaina o masini fa'apitoa. I le taimi nei, o lona aʻafiaga i le tele o auala ua faʻatulagaina, e aofia ai le metabolic, inflammatory, ma neurotransmitter auala, gut microbiota, ma genomic le mautu. E i ai lava fefinauaiga e uiga i le sootaga i le va o le tausisi lelei i meaai vegetarian ma le faaitiitia o le maʻi cardiovascular, ischemic heart disease, oti e mafua mai i le maʻi fatu ischemic, dyslipidemia, maʻi suka, nisi o ituaiga o kanesa, ma e ono mafua uma ai le lamatiaga o le oti.
Mea'ai maualalo ga'o
Ona o le mea moni o lipids ma carbohydrates o le macronutrients e lua e sili ona saofagā i le aofaʻi o le malosi i taumafa faʻaonaponei, o le faapaleniina o nei macronutrients e lua o le sini lea o le tele o metotia fetuunaiga o meaʻai e faʻatatau i le pulea lelei o le mamafa ma ausia isi taunuʻuga o le soifua maloloina. Aʻo leʻi faʻalauiloaina meaʻai maualalo-gaʻo i totonu o faʻalapotopotoga faʻafomaʻi e faʻaitiitia ai le lamatiaga o le maʻi cardiovascular, o meaʻai maualalo e faʻatatau i le paʻu o le mamafa ua uma ona iai. I le vaitau o le 1980, na taʻua ai e tagata le faʻamaʻi fatu fatu ma le tino puta i gaʻo meaʻai, ma o meaʻai e maualalo le gaʻo, meaʻai maualalo-gaʻo, ma manatu maualalo-gaʻo na faʻateleina le lauiloa.
E ui lava e leai se faʻamatalaga tuʻufaʻatasia, pe a oʻo i lalo ifo o le 30% le aofaʻi o lipids i le aofaʻi o le malosi, o le meaʻai e manatu o se meaʻai maualalo. I se taumafataga e matua maualalo le ga'o, 15% pe itiiti ifo le aofa'i o le malosi e maua mai le lipids, pe a ma le 10-15% e sau mai polotini, ma le 70% pe sili atu e sau mai carbohydrates. O mea'ai Ornish ose mea'ai e matua maualalo le ga'o, lea e maua ai e le lipid le 10% o kalori i aso ta'itasi (polyunsaturated fat to saturated fat ratio,>1), ma e mafai e tagata ona 'ai saoloto i isi itu. O le lava o mea'ai i mea'ai e maualalo le ga'o ma e matua maualalo le ga'o e fa'alagolago tele i filifiliga o mea'ai a le tagata lava ia. O le tausisia o nei taumafa e mafai ona faigata ona e le gata e faatapulaa ai le tele o meaʻai e maua mai i manu, ae faʻatapulaʻa ai foʻi le suauʻu fualaʻau ma meaʻai o loʻo gaʻo i laʻau e pei o nati ma avoka.
Fa'atapula'a mea'ai carbohydrate
Atkins meaai, ketogenic meaai, ma meaai maualalo carbohydrate
I le sefulu tausaga muamua o le 21st seneturi, o nisi o faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiina na faʻaalia ai na fautuaina e le au auai le meaʻai maualalo maualalo (faʻataʻitaʻiga eseese o le taumafa Atkins) e sili atu le paʻu o le mamafa ma sili atu le faʻaleleia o nisi tulaga lamatia mo maʻi fatu fatu pe a faʻatusatusa ia i latou na tuʻuina atu i se taumafa gaʻo maualuga. E ui lava e le o suʻesuʻega uma na maua ai le maualuga o fetuunaiga o meaʻai e pei ona taʻua i luga i le taimi o le tulitatao poʻo le tausiga o vaega, ma o le tausisia e fesuisuiaʻi, na amata mulimuli ane suʻesuʻeina e le sosaiete faʻasaienisi le gafatia o lenei taumafa i le loloto atili.
O le upu ketogenic e faʻaaogaina e faʻamatala ai meaʻai eseese. Mo le tele o tagata, o le taumafaina naʻo le 20-50 g o gaʻo gaʻo i le aso e mafai ona iloa tino ketone i le urine. O nei mea'ai e ta'ua o mea'ai ketogenic e matua maualalo le carbohydrate. O le isi metotia faʻavasegaina e masani ona faʻaaogaina mo le togafitiga o le epilepsy e tetee i fualaau, e faʻavae i luga o le fua faatatau o lipids taumafa i le aofaʻi atoa o meaʻai ma gaʻo. I le faʻataʻitaʻiga poʻo le sili ona mamafa, o lenei fua faatatau o le 4: 1 (<5% o le malosi e maua mai i meaʻai gaʻo), ae i le faʻataʻitaʻiga sili, o lenei fua faatatau o le 1: 1 (faʻafouina Atkins meaai, e tusa ma le 10% o le malosi e sau mai carbohydrates), ma e tele filifiliga eseese i le va o le lua.
O se mea'ai e maua ai le maualuga o le carbohydrate (50-150 g i le aso) o lo'o manatu pea ose mea'ai e maualalo le carbohydrate pe a fa'atusatusa i le taumafaina masani, ae o nei mea'ai e le mafai ona mafua ai suiga fa'atosina e mafua mai i le maualalo o mea'ai carbohydrate. O le mea moni, o mea'ai ma ga'o ga'o e itiiti ifo i le 40% i le 45% o le aofa'i o le malosi (e foliga mai o le averesi o mea'ai ga'o) e mafai ona fa'avasegaina o mea'ai e maualalo le carbohydrate, ma e tele mea'ai ta'uta'ua e mafai ona pa'u i lenei vaega. I se taumafataga o le sone, 30% o kalori e sau mai le polotini, 30% e sau mai le lipids, ma le 40% e sau mai carbohydrates, faatasi ai ma le protein i le carbohydrate ratio o le 0.75 i le taumafataga. E pei o le South Beach mea'ai ma isi mea'ai e maualalo le carbohydrate, o taumafa fa'aitulagi e fautuaina ai le taumafaina o ga'o ga'o lavelave ma le fa'amoemoe e fa'aitiitia ai le fa'aogaina o le inisalini o le toto pe a mae'a 'ai.
O le anticonvulsant aafiaga o meaai ketogenic e ausia e ala i se faasologa o faiga e mafai ona faamautuina le galuega synaptic ma faaleleia tetee i faoa faamalosi. O nei faiga e le'i malamalama atoatoa i ai. Ole taumafa ketogenic maualalo ole carbohydrate e foliga mai e fa'aitiitia ai le tele ole faoa o tamaiti e maua ile epilepsy fa'asaina. O mea'ai o lo'o ta'ua i luga e mafai ona maua ai le puleaina o le faoa faamalosi i se taimi pu'upu'u ma le feololo, ma o ona fa'amanuiaga e foliga tutusa ma mea o lo'o iai nei vaila'au fa'ama'i. O se taumafataga o le ketogenic e mafai foi ona faʻaitiitia ai le tele o le faoa faamalosi i tagata matutua e maua i le epilepsy e tetee atu i fualaau faasaina, ae o le faʻamaoniga e le o mautinoa, ma o nisi o taunuuga lelei na lipotia mai i tagata matutua e maua i le epilepticus super refractory status. O fa'alavelave fa'aletonu e sili ona taatele o mea'ai ketogenic e aofia ai fa'ailoga o le manava (pei o le ma'i) ma ga'o toto e le masani ai.
Deshu meaai
I le amataga o le 1990s, na faia ai se multicenter randomized clinical trial (DASH trial) e iloilo ai le aʻafiaga o meaʻai i le puleaina o le toto. Pe a faʻatusatusa i tagata auai na mauaina se meaʻai faʻatonutonu, o tagata auai na mauaina le 8-vaiaso faʻataʻitaʻiga taumafa na sili atu le faʻaitiitia o le toto maualuga (o le averesi o le faʻaitiitia o le toto maualuga o le 5.5 mm Hg ma le faʻaititia o le diastolic toto maualuga o le 3.0 mm Hg). E tusa ai ma nei vaega o faʻamaoniga, o le faʻataʻitaʻiga o meaʻai e taʻua o le Deshu diet ua faʻamaonia o se taʻiala aoga mo le puipuia ma le togafitia o le toto maualuga. O lenei taumafa e mauoa i fualaau 'aina ma fualaau faisua (lima ma le fa i le aso, i le faasologa), faʻapea foʻi ma meaʻai susu e maualalo le gaʻo (lua tuʻuina i le aso), e maualalo le maualuga o le gaʻo ma le cholesterol, ma faʻaititia le aofaʻi o le lipid. Pe a faʻaaogaina lenei meaʻai, o le potassium, magnesium, ma le calcium content e latalata i le 75th percentile o le faʻaaogaina o le faitau aofaʻi o tagata Amerika, ma o lenei taumafataga o loʻo i ai le tele o fiber ma porotini.
Talu mai le uluai lomiga o le pepa, i le faaopoopo atu i le toto maualuga, ua matou suʻesuʻeina foi le sootaga i le va o le De Shu meaai ma isi faʻamaʻi eseese. O le tausisia lelei o lenei meaʻai e matua fesoʻotaʻi ma le faʻaitiitia o mafuaʻaga uma o le oti. O le tele o su'esu'ega fa'apitoa e fa'ailoa mai ai o lenei taumafa e feso'ota'i ma le fa'aitiitia o le fa'atupuina o le kanesa ma le maliu e feso'otai i le kanesa. O se iloiloga faamalu o le meta-suʻesuʻega na faʻaalia ai, e tusa ai ma faʻamatalaga faʻamoemoe o le kulupu e tusa ma le 9500 miliona tagata auai, sili atu le usitaʻia o le taumafataga o le shu na fesoʻotaʻi ma le maualalo o faʻamaʻi pipisi o faʻamaʻi pipisi e pei o maʻi cardiovascular, fatu fatu fatu, stroke ma le maʻisuka. O se faʻataʻitaʻiga faʻatonutonu na faʻaalia ai le faʻaitiitia o le toto diastolic ma le systolic toto, faʻapea foʻi ma le faʻaitiitia o le tele o faʻailoga metabolic e pei o le inisalini, maualuga o le hemoglobin glycated, cholesterol atoa, ma le LDL cholesterol maualuga, ma le paʻu o le mamafa.
Mea'ai a le teine
O le taumafataga a Maide (o se tuufaatasiga o taumafa Metitirani ma Deshu e faʻamoemoe e faʻatuai ai le faʻaleagaina o le neurological e avea o se faʻalavelave) o se faʻataʻitaʻiga o meaʻai e faʻatatau i le faʻataunuʻuina o taunuʻuga faʻalesoifua maloloina (cognitive function) manaʻoga. O le taumafataga a le Maide e faʻavae i luga o suʻesuʻega talu ai i le va o meaʻai ma le mafaufau poʻo le tuʻinanau, faʻatasi ma uiga o le taumafa Metitirani ma le Deshu diet. O lenei taumafa e fa'amamafa ai le taumafaina o mea'ai e fa'atatau i la'au (saito atoa, fualaau faisua, pi, ma nati), ae maise o vine ma lau laulaau lanu meamata. O lenei taumafa e faʻatapulaʻaina ai le taumafaina o aano o manu mumu, faʻapea foʻi ma meaʻai e maualuga le aofaʻi ma gaʻo tumu (meaʻai vave ma meaʻai falai, sisi, pata ma margarine, faʻapea foʻi ma pastries ma meaʻai suamalie), ma faʻaaogaina le suauu olive e fai ma suauu autu. E fautuaina le taumafaina o i'a ia le itiiti ifo i le faatasi i le vaiaso ma moa ia le itiiti ifo ma le faalua i le vaiaso. O le taumafa a le Maide ua fa'aalia ai ni fa'amanuiaga e mafai ona maua e tusa ai ma taunu'uga o le mafaufau ma o lo'o su'esu'eina nei i le taimi nei i su'esu'ega fa'apitoa fa'apitoa.
Taumafa taimi faatapulaa
O le anapogi (fa'apea o le le taumafaina o mea'ai po'o calorie o lo'o i ai meainu mo le 12 itula i le tele o vaiaso) ei ai se tala fa'asolopito o le selau tausaga. O su'esu'ega fa'afoma'i e fa'atatau tonu i a'afiaga umi o le anapogi i le matua, fa'aletonu o le tino, ma le paleni o le malosi. O le anapogi e ese mai le faʻatapulaʻaina o kalori, lea e faʻaitiitia ai le faʻaaogaina o le malosi i se vaega patino, e masani lava i le va o le 20% ma le 40%, ae o le tele o taumafataga e tumau pea e le suia.
O le anapogi fa'asolosolo ua avea ma se isi mea e fa'aitiitia ai le mamafa nai lo le anapogi fa'aauau. Ose taimi tu'ufa'atasi, e iai fuafuaga 'ese'ese, e aofia ai le fesuia'i o le taimi anapogi ma le taimi fa'atapula'a o 'ai ma le taimi masani o 'ai po'o le taimi e 'ai fua. O metotia o loʻo faʻaaogaina i le taimi nei e mafai ona vaevaeina i ni vaega se lua. Ole vaega muamua e fua ile vaiaso. I le isi aso anapogi, o le anapogi e tupu i isi aso uma, ma pe a uma aso anapogi taitasi, o loʻo i ai se aso e le faʻatapulaaina. I le isi aso faʻaleleia auala anapogi, o meaʻai e matua maualalo le kalori e fesuiaʻi ma le 'ai saoloto. E mafai ona e 'ai faifaipea pe fa'agata mo le 2 aso i le vaiaso, ma 'ai masani mo le 5 aso o totoe (5+2 mea'ai). O le ituaiga tele lona lua o le anapogi faʻafuaseʻi e faʻatapulaʻa le taimi e 'ai ai, fua i aso taʻitasi, lea e tupu naʻo taimi faʻapitoa o le aso (e masani lava 8 pe 10 itula).
Taimi meli: Iuni-22-2024




